อันที่จริงแล้วพระวิษณุทรงมีหลายรูปนับไม่ถ้วน หากแต่ในการณ์นี้เราจะขอกล่าวถึงรูปหลักของพระองค์สามรูป และที่ประทับของพระองค์ ซึ่งหลายคนมักจะสับสนระหว่าง ไวกุณฐะ และเกษียรสมุทร ในวันนี้จึงขอกล่าวถึงรูปแห่งพระปุรุษ และที่ประทับของพระองค์โดยคร่าว ดังต่อไปนี้
พระมหาวิษณุ , การโณทกศายี_วิษณุ
พระมหาวิษณุ (महाविष्णु/Mahavishnu) ทรงประทับในไวกุณฐะ (वैकुण्ठ/Vaikuntha) อันเป็นทิพยสถาน อยู่เหนือโลกวัตถุ มีรูปเป็นราชมณเฑียร รายล้อมด้วยเหล่าบริวารหญิง-ชาย ซึ่งล้วนมีรูปลักษณ์เหมือน พระมหาวิษณุ แลพระมหาลักษมีเอง และในอีกฝากหนึ่งของโลกทิพย์นี้ พระองค์ทรงบรรทมเหนือ การณสมุทร หรือ ทะเลแห่งการสร้าง ด้วยเหตุนี้จึงมีนามว่า การโณทกศายี วิษณุ (कारणोदकशायी विष्णु/Karanodakasayi Vishnu) เป็นผู้ให้กำเนิดจักรวาลวัตถุทั้งหมดจากอณูแห่งพระวรกายของพระองค์ขณะกระทำซึ่งโยคนิทรา
พระครรโภทกศายี_วิษณุ
พระครรโภทกศายี วิษณุ (गर्भोदकशायी विष्णु/Garbhodakasayi Vishnu) ทรงเป็นรูปแห่งพระวิษณุ ที่เข้าไปในจักรวาลวัตถุทั้งปวง อันกำเนิดออกมาจากพระวรกายของพระการโณทกศายี วิษณุ ขณะกำลังหายพระทัยออกมา
ครรโภทกศายี วิษณุ ทรงประทับเหนือ ครรโภท สาคร (गर्भोद सागर/Garbhoda Sagara) หรือ ทะเลแห่งการกำเนิด โดยทรงเป็นผู้ควบคุมดูแลซึ่งโลกวัตถุนั้น พระองค์ทรงเป็นผู้ให้กำเนิดพระพรหมา (ब्रह्मा/Brahma) จากพระนาภีของพระองค์ เพื่อสรรสร้างสรรพชีวิตในจักรวาลวัตถุนั้นๆ
พระกษีโรทกศายี_วิษณุ
พระกษีโรทกศายี วิษณุ (क्षीरोदकशायी विष्णु/Kshirodakasayi Vishnu) ทรงเป็นรูปแห่งพระวิษณุที่เข้าไปในจิตใจของสรรพชีวิตทั้งมวล ในฐานะปรมาตมัน (परमात्मन्/Paramatman) ทรงเป็นสักขีพยานแห่งการกระทำทั้งหมดแห่งสรรพชีวิตเหล่านั้น
พระกษีโรทกศายี วิษณุ ทรงประทับเหนือ กษีระ สาคร (क्षीर सागर/Kshira Sagara) หรือ เกษียรสมุทร (ทะเลน้ำนม) อันตั้งอยู่ใน เศวตทวีป (श्वेतद्वीप/Sveta Dwipa) บนภูมณฑล ในยามใดที่โลกเดือดร้อน พระพรหมมา แลเหล่าทวยเทพยดา พร้อมทั้งเหล่าฤๅษี มุนี และนักสิทธิทั้งหลายจักต่างพากันมาเข้าเฝ้าพระวิษณุ ณ เกษียรสาครนี้ เพื่อกราบทูลแจ้งต่อพระองค์ และ กษีโรทกศายี วิษณุเอง เป็นผู้อวตารมาในรูปลักษณ์ต่างๆ เพื่อช่วยเหลือโลกวัตถุในยามทุกข์เข็ญ.
ศรี คุรุวายูร กฤษณะ ภักตะ กิตติกร
(กิตติกร อินทรักษา)
10/02/2022
