ก่อนอื่นคงต้องทำความเข้าใจเรื่องตรีมูรติก่อนนะครับ
ตรีมูรตินั้นแปลว่า สามรูป ซึ่งมิใช่ชื่อของเทพเจ้าองค์ใดองค์หนึ่งเป็นพิเศษ แต่เป็นทฤษฎ๊การแบ่งหน้าที่ ของเทพเจ้าสูงสุด(อีศวรหรือสคุณพรหมัน)ซึ่งในปรัชญาอินเดีย ถือว่า พระเจ้าสูงสุดนั้น ได้ปรากฏออกมาในสามลักษณธ เพื่อกระทำหน้าที่ สามอย่าง คือ สรรค์สร้าง รักษา และทำลาย คือ พระพรหม พระวิษณุ และพระศิวะ และพระศิวะ ตามลำดับ
ตรีมูรติ จึงไม่จำเป็นต้องทำเป็นรูปเคารพ แบบสามองค์รวมกัน แต่จะแยกเป็นสามองค์เลยก็ได้ หรือในบางครั้ง ก็มีคการ เอารูปเคารพทั้งสามองค์มารวมเป้นองค์เดียวซึ่งปรากฏในหลายลักษณะ เช่นในอินเดียที่มีสามพระเศียร หรือพระศิวเอกบาทในไศวนิกาย ในศิวลึงค์บางรูปแบบ หรือหากศึกษารูปเคารพในศิลปะเขมร จะพบว่ามีการทำรูปเคารพสามองค์ โดยมีเทพเจ้าที่เคารพตามนิกายอยู่ตรงกลาง เช่นพระศิวะ และมีเทพเจ้าเล็กๆสององค์งอกออกมาจากด้านข้าง เป็นต้น
นอกจากนี้ ในบางท้องถิ่น ยังมีการถือว่า คุรุในสมัยโบราณบางท่านเป้นพระตรีมูรติ เช่น ท่านคุรุทัตตเตรยะ ซึ่งเดิมเป็นเทวตำนานที่แพร่หลายเฉพาะในแคว้นมหาราษฏร์เท่านั้น ให้กลายมาเป้ยองค์อวตารของพระตรีมูรติ และมีการโฆษณาอย่างแพร่หลาย เช่นในสื่อโทรทัศน์หรือสิ่งพิมพ์ ในนิกายสมารตะก็จะถือว่าพระคุรุทัตตาเตรยะ เป็นผู้สืบทอดคำสอนในสายอไทฺวตะเวทานตะ และ เป็นผู้รจนาคัมภีร์อวฑูตคีตาด้วย เรื่องราวของพระคุรุทัตตเตรยะ ปรากฏในเรื่อง คุรุจริต ครับ
ส่วนเรื่องพระตรีมูรติที่เวิลเทรดอย่างนี้ครับ
ผมก็ได้ยินมา อย่างที่ได้เล่าไว้อ่ะครับเรื่องที่ท่านพระราชครูวามท่านปฏิเสธในการทำพิธ๊ (ซึ่งเป็นสิ่งที่เหล่าพราหมณ์ในราชสำนักถือปฏิบัติว่าจะไม่ทำพิธีที่ผิดแบบแผน และ เทพเจ้าไม่ถูกต้อง)
เมื่อคราวตอนจะย้ายศาลเดิมจากบริเวณตรงข้ามศาลพระพรหมมาตรงที่ปัจจุบันนี้ ทางเซ็นทรัลเวิลด์ได้เชิญพระราชครูวามเทพมุนีมาประกอบพิธีโดยระบุว่าเป็นการย้ายองค์พระตรีมูรติ แต่ทางพระราชครูวามฯ ท่านว่าองค์นี้เป็นพระมหาสะดาศิวะเจ้า ไม่ใช่พระตรีฯ และท่านจะทำพิธีให้ต่อเมื่อได้มีการขนานพระนามให้ถูกต้องก่อน แต่ทางผู้จัดไม่สามารถดำเนินการได้ทัน เพราะได้ทำหนังสือกราบทูลสมเด็จพระพี่นางฯ มาทรงเป็นประธานในพิธี ซึ่งได้กำหนดวันเวลาเป็นที่เรียบร้อยแล้ว และถ้าจะต้องเปลี่ยนเเปลงการขนามพระนามใหม่ ก็จะต้องทำเรื่องเสนอมาใหม่ทั้งหมดรวมถึงต้องกำหนดฤกษ์ยามใหม่ทั้งหมดซึ่งเป็นที่ยุ่งยากมาก จนสุดท้ายทางผู้จัดจึงต้องไปจัดหาผู้ประกอบพิธีรายอื่นมาแทนพระราชครูวามฯ (ซึ่ง ในที่นี้ น่าจะไม่ใช่พราหมณ์ประจำพระราชสำนัก เป็นผู้ประกอบพิธีบวงสรวง)
และถ้าเราพิจารณาจากปฏิมาณวิทยา ของรูปเคารพที่เราเรียกกันว่าพระตรีมูรติที่เวิร์ลเทรดนะครับ
จะเห็นได้ว่า เป็นเทวรูปที่มี 5 พระเศียร และที่พระนลาฏจะปรากฏพระเนตรที่สาม ซึงถ้าประมวลจากลักษณะดังกล่าวจะพบว่า
เป็นพระ ปัญจมุขีศิวะ หรือพระ สทาศิวะ ครับ
ในคัมภีร์และบทสรรเสริญต่างๆ จะมีการบรรยายไว้เสมอว่า พระศิวะ ทรงมีห้าพระเศียร(ปัญจวักตระ) ซึ่งเป้นลักษณะเฉพาะของพระศิวะ รวมทั้งการมีพระเนตรที่พระนลาฏนั้น นอกจากพระศิวะ แล้ว ก็มักจะปรากฏในเทพเจ้าที่เกี่ยวข้องกับพระศิวะ และพระแม่ศักติในลัทธิตันตระเท่านั้นครับ
และหากเราศึกษารูปเคารพในศาสนาพราหมณ์ฮินดูในเขมร เราจะพบเทวรูปในลักษณะนี้อยู่ครับ ดังตัวอย่าง เช่น ที่ปรากฏในวัดภู จำปาสัก ซึ่งเป็นรูปพระตรีมูรติที่มีสามองค์แยกจากกันครับ
เท่าที่ทราบข้อมูลมาอีก คือรูปพระสทาศิวะ(ที่เรียกกันว่าพระตรีมูรติ)นี้ แต่เดิมเป็นรูปเคารพอยู่ที่วังเพชรบูรณ์ ซึ่งเป็นที่ตั้งของห้างเวิร์ลเทรดในปัจจุบันครับ แต่ได้มีการสร้างขึ้นใหม่ครับ แต่ไหงกลายเป็นพระตรีไปไม่รู้ เพราะใครก็ไม่ทราบ
โดยสรุปที่เวิลล์เทรดคือ พระสทาศิวะ หรือพระศิวปัญจมุขีครับ จะเป็นพระตรีมูรติก็ต้องมีรูปพระวิษณุและพระพรหมด้วยครับถึงจะเรียกว่าพระตรีมูรติได้
นอกจากนี้ ผมได้รับฟังมาจากท่านพระครูญาณสยมภูว์(พราหมณ์ขจร นาคเวทิน)ว่า เมอื่ตอนพระเจ้าอยู่หัวท่านเสด็จงานงานเสาชิงช้า กรุงเทพมหานคร ได้ถวายเทวรูปพระตรีมูรติ(แบบของเวิลล์เทรด) พระองค์ท่านทอดพระเนตรแล้วตรัสว่า “นี่พระตรีมูรติหรือ” คือพระองค์ท่านทรงทราบว่า ที่จริงแล้วพระตรีมูรติเป็นอย่างไรที่ถูกต้อง เพราะทางคณะพราหมณ์ได้เคยถวายเทวรูปพระทัตตาเตรยะ ทองคำ นานมาแล้ว ครับ เล่ากันว่า ผู้บริหารกรุงเทพทำหน้าเลิ่กลั่กกันใหญ่ครับ
เทวรูปพระตรีมูรติศิลปะทมิฬ
พระตรีมูรติ
พระตรีมูรติ
พระตรีมูรติ วัดพูจำปาสัก
