มุณฑกกัณณิ อัมมัน (முண்டககண்ணி அம்மன்/Mundakakanni Amman) เป็นเจ้าแม่ท้องถิ่นองค์หนึ่งในย่านมยิลาปปูร (மயிலாப்பூர்/Mylapore) ของเมืองเชนไน (சென்னை/Chennai) วัดของพระนางมีอายุประมาณ 500-1000ปี มีต้นไทรเป็นต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์ของวัด
ตำนานปุณยสถานแห่งนี้ กล่าวถึงโบราณกาลนานมาแล้ว สถานที่แห่งนี้มีสระบัว และต้นไทรเจริญอยู่ข้างสระ อยู่มาวันหนึ่งพระอัมพิกาได้ปรากฏองค์ในรูปแบบสวยมภู (เกิดขึ้นเอง) โดยปรากฏองค์วิคระหะจากปทุมชาติใต้ต้นไทร ด้วยเหตุนี้พระอัมพาจึงทรงมีนามว่า มุณฑกกัณณิ โดยมาจากศัพท์ตมิฬสองคำคือ มุณฑกัม (முண்டகம்/Mundakam) อันหมายถึง ปทุมชาติ
และ กัณ (கண்/Kan) อันหมายถึง ดวงนัยน์เนตร 
มุณฑกกัณณิ (முண்டககண்ணி/Mundakakanni) จึงเทียบได้กับนาม ปัทมากษี (पद्माक्षी/Padmakshi) หรือ ปัทมโลจนา (पद्मलोचना/Padmalochana) และ กมลากษี (कमलाक्षी/Kamalakshi) ในภาษาสันสกฤต ซึ่งล้วนมีความหมายถึง พระนางผู้มีดวงเนตรดังปทุมชาติ
ต่อมาเหล่าสาวกผู้ศรัทธาในอัมมัน จึงสร้างศาลขนาดย่อมขึ้น และมีการบูรณะต่อเติม จนเป็นเทวสถานที่มีชื่อเสียงในปัจจุบัน
ส่วนความเชื่อในท้องถิ่น กล่าวกันว่า มัณฑกกัณณิ อัมมันนั้นไม่แตกต่างจากเจ้าแม่ท้องถิ่นอื่น ในตมิฬ คือ ผู้ที่มาสักการะ ภาวนาจะมาขอพรให้หายจากโรคาพยาธิ ต่างๆ นอกจากนี้ผู้ที่มาสักการะยังขอพรให้หาย หรือบรรเทาจากโรคที่เกี่ยวกับดวงตาอีกด้วย
อุปาสิกา โดยมากมาสักการะเพื่อขอพรให้ผ่านพ้นจากอุปสรรคในชีวิตคู่ และความร่มเย็นผาสุกของครอบครัว
ส่วนเหล่าอุปาสก โดยส่วนมากมักมาสักการะ เพื่อขอความสำเร็จในหน้าที่การงาน.
อ้างอิง
http://temple.dinamalar.com/New.php?3id=33
เรียบเรียงนำเสนอโดย กิตติกร อินทรักษา
