เกร็ดความรู้ เรื่องทั่วไป

ศรี คุรุมรุตปุราธีศะ ทศกะ สโตตรัม สัปตมโศลก

(บทสรรเสริญ10บทแห่งพระคุรุมรุตปุราธีศะ บทที่7)

दशरथात्मजं रामभद्रकं शारधनुर्धरं रावणान्तकम्।
पुरुषमव्ययं श्रीनिकेतनं गुरुमरुत्पुराधीशमाश्रये॥

ทศรถาตฺมชํ รามภทฺรกํ ศารธนุรฺธรํ ราวณานฺตกมฺฯ
ปุรุษมวฺยยํ ศฺรีนิเกตนํ คุรุมรุตฺปุราธีศมาศฺรเยฯ।

คำอ่าน
ทะศะระถาตฺมะชัม รามะภัทระกัม ศาระ ธะนุรฺธะรัม ราวะณานฺตะกัม
ปุรุษะมัวยะยัม ศฺรีนิเกตะนัม คุรุมะรุตฺปุราธีศะมาศระเย

อ่านออกเสียงสำเนียงอินเดีย
ดะชะระท้าตฺมะจัม รามะภัดระกัม ซาระ ธะนุรฺธะรัม ราวะณานฺตะกัม
ปุรุชะเมาว์ยะยัม ชฺรีนิเกตะนัม กุรุมะรุตปุราธีชะมาชระเย

คำแปล
องค์รามผู้ประเสริฐ พระผู้ทรงเป็นโอรสในองค์พระทศรถ ผู้ทรงศร และคันธนู ผู้ทรงเป็นความตายของราวณะ บุรุษผู้มิเสื่อมสูญ พระผู้ทรงเป็นที่พักพิงแห่งสิริมงคลทั้งปวง (ศรีเทวี เทพีแห่งสิริมงคลทั้งปวง)
ข้าแต่พระคุรุมรุตปุราธีศ ข้าพเจ้าขอถึงซึ่งพระองค์เป็นที่พึ่ง.

หมายเหตุ
คุรุมรุตปุระ หรือ คุรุวายุปุระ หมายถึง เมืองคุรุวายูร ในเกรละ ทางตอนใต้ของอินเดีย ซึ่งเป็นที่ประดิษฐานพระคุรุวายุปุราธีศ หรือ คุรุวายูรัปปัน เทวรูปพระวิษณุที่พระอุทธวะ ผู้เป็นภารดา และสหายของพระกฤษณะ ได้รับมาจากกฤษณะ ให้รักษาดูแลก่อนในสิ้นยุค ซึ่งคลื่นยักษ์จะเข้าท่วมทวารกา โดยเทวรูปนี้เป็นสิ่งที่ตกทอดมาจาก วสุเทพ และเทวกี ซึ่งในชาติก่อนๆของทั้งสอง ก็ได้ปรนนิบัติบูชาซึ่งพระปฏิมานี้ซึ่งได้รับประทานมาจากพระพรหมา ต่อมาอุทธวะ ได้อาราธนาถึงพระพฤหัสปติ ผู้เป็นคุรุ ให้นำเทวปฏิมาอันศักดิ์สิทธิ์นี้ไปประดิษฐานยัง ปุณยสถาน อันควรแก่การบูชา โดยมีพระวายุเทพเป็นผู้ช่วย ซึ่งองค์เทวทั้งสองได้ประดิษฐานองค์มูรติ ณ ตอนใต้ของภารตวรรษ ที่ซึ่งพระเทวะทั้งสองได้พบกับพระศิวะ กับ พระไหมวตี ซึ่งกำลังร่ายรำบูชาอยู่ซึ่งพระวิษณุ และได้รับการชี้แนะจากพระมหาเทพให้ประดิษฐาน องค์ภควาน ณ ที่แห่งนั้น โดยทรงประทานนามแด่ ปุณยสถานนั้นว่า คุรุวายุปุระ อันมาจากพระนามของเทวะทั้งสอง.

มุรุเกศัน ศรีโควรธนธารี ทาส
(กิตติกร อินทรักษา)