เกร็ดความรู้

ข้อความจากโศลกแรกของบท ศรี คณนายกาษฏกัม

एकदन्तं महाकायं तप्तकाञ्चनसन्निभम्।
लम्बोदरं विशालाक्षं वन्देऽहं गणनायकम्॥

เอกทนฺตํ มหากายํ ตปฺตกาญฺจนสนฺนิภมฺ।
ลมฺโพทรํ วิศาลากฺษํ วนฺเท(อ)หํ คณนายกมฺ॥

คำอ่าน

เอกะทันตำ มะหากายำ ตัปตะกาญจะนะสันนิภัม
ลัมโพทะรำ วิศาลากษำ วันเท’ฮำ คะณะนายะกัม

อ่านออกเสียงสำเนียงอินเดีย

เอกะดันตำ มะฮากายำ ตัปตะกาญจะนะซันนิภำ
ลัมโบดะรำ วิซาลากชำ วันเด’ฮำ กห์ะณะนายะกัม

คำแปล

ข้าพเจ้าวันทาซึ่งพระคณนายก พระผู้ทรงพระทนต์เดียว พระผู้ทรงมีกายใหญ่โต พระผู้ทรงเรืองอร่ามดังทองคำ
พระผู้ทรงมีพระอุทรอันมหึมา พระผู้ทรงมีพระเนตรกลมโต

แจกคำศัพท์

– คณะ (ในที่นี้หมายถึงเหล่าบริวารแห่งองค์พระศิวะ)
– นายกะ (ผู้เป็นนาย)
– เอกะ (เลขจำนวนนับ หนึ่ง)
– ทันตะ (ฟัน หรือ งา)
– มหะ/มหา (ความยิ่งใหญ่)
– ตัปตะ (ส่องแสง)
– กาญจนะ (ทอง)
– สันนิภะ (คล้าย,เช่น,ดัง)
– ลัมพะ (ใหญ่โต)
– อุทระ (อุทร,ท้อง,พุง)
– วิศาละ (ไพศาล,กว้างใหญ่)
– อักษะ (ดวงตา)
– วันเท จากธาตุวันท์ (การยกย่องนับถือ) ผันตามบุรุษสรรพนามที่1 เอกพจน์
– อหัม จากรูป อัสมัท แจกตามรูปวิภักติที่1 (บุรุษที่1)

ข้อความจากโศลกแรกของบท ศรี คณนายกาษฏกัม (คณนายกะ อัษฏกัม)

แปลเรียบเรียงโดย มุรุเกศัน เทวี อุปาสกะ
(กิตติกร อินทรักษา)